Η πρόκληση

Οι πόλεις μας μεγαλώνουν, εξελίσσονται, αλλάζουν. Με τον ρυθμό αστικοποίησης να μεγαλώνει με ασύλληπτη ταχύτητα, το περιβαλλοντικό ζήτημα να είναι μείζον θέμα της παγκόσμιας συζήτησης και την οικονομική πραγματικότητα να έχει τις δικές της επιδράσεις στην κοινωνία, η λίστα των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες πόλεις, ολοένα και μεγαλώνει.

Τα ερωτήματα παραμένουν: Πώς μπορούμε να κάνουμε τις πόλεις μας πιο πράσινες, βιώσιμες και προσβάσιμες; Τι λύσεις μπορεί να μας παρέχει η τεχνολογία ως όχημα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων σε αυτές;

Την απάντηση δίνουν η Microsoft και η ATCOM οι οποίες, σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων, υλοποίησαν το Project Αθηνά, ένα καινοτόμο πιλοτικό πρόγραμμα που έρχεται να κάνει την Αθήνα μία «έξυπνη» πόλη, δίνοντας πρωταρχική βάση στους τομείς της προσβασιμότητας και της καθαριότητας.

Η λύση

Το Project Αθηνά υλοποιήθηκε από τη Microsoft και την ATCOM στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας “Υιοθέτησε την πόλη σου” του Δήμου Αθηναίων και εφαρμόστηκε πιλοτικά στην πλατεία Κοτζιά και στο Κολωνάκι. Στόχος ήταν να αποτελέσει αυτό που ονομάζουμε “proof of concept”, μία απόδειξη δηλαδή ότι ο βιώσιμος μετασχηματισμός των πόλεών μας είναι εφικτός στο σήμερα. Κάτι που απέδειξε περίτρανα.

Η ανάγκη της Έξυπνης Πόλης

Η ιδέα της «έξυπνης» πόλης δεν είναι καινούργια. Όλο και περισσότερες πόλεις – πάνω από 240 στην Ευρώπη – στρέφονται στην τεχνολογία για να αντιμετωπίσουν τα αναδυόμενα αστικά ζητήματα. Κυρίως στο λεγόμενο Internet of Things, δηλαδή στην επαύξηση καθημερινών αντικειμένων μέσω της τεχνολογίας και τη διασύνδεσή τους σε ένα κοινό δίκτυο με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών. Μέσα από αυτή τη διαλειτουργικότητα, οι πόλεις έχουν πλέον στη φαρέτρα τους εργαλεία που τις βοηθούν να λαμβάνουν «έξυπνες» αποφάσεις, να μετασχηματίζουν παραδοσιακές λειτουργίες τους και, τελικά, να βελτιώνουν ριζικά πτυχές της καθημερινότητας των πολιτών.

Το Project Αθηνά χρησιμοποιεί IoT τεχνολογίες στο Microsoft cloud και αποτελεί προσαρμογή της λύσης Urban Intelligence της ATCOM για έξυπνες πόλεις. Με αυτήν τη συνέργεια, δημιουργήθηκε ένα δίκτυο αισθητήρων, δικτύων και εφαρμογών, μέσα από το οποίο επιτυγχάνεται η συλλογή δεδομένων που άπτονται της ποιότητας ζωής στο αστικό περιβάλλον. Οι πληροφορίες που μεταφέρουν τα δεδομένα, στη συνέχεια αναλύονται με εργαλεία Power BI και έτσι επιτρέπουν τη λήψη σωστών αποφάσεων για τη διατήρηση της πόλης καθαρής, προσβάσιμης και βιώσιμης.

Βελτιώνοντας τη ζωή στην πόλη μέσα από την τεχνολογία

Τις βασικές συνιστώσες του Project Αθηνά αποτελεί το τρίπτυχο Αισθητήρες – Δίκτυο – Διαχείριση.

Αισθητήρες

Εξειδικευμένοι αισθητήρες, τοποθετημένοι στρατηγικά εντός του αστικού ιστού, συλλέγουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο. Αναλυτικά, οι τομείς που εστιάζουν είναι οι ακόλουθοι:

• Προσβασιμότητα – Έλεγχος και Άμεση Επέμβαση
Αισθητήρες με σόναρ στις ράμπες διαβάσεων πεζών και ΑμεΑ ελέγχουν την προσβασιμότητα και ανιχνεύουν εάν υπάρχει κάποιο αυτοκίνητο ή άλλο εμπόδιο που δεν επιτρέπει τη διέλευση.

• Καθαριότητα – Έλεγχος και συντονισμός
Τοποθετημένοι σε κάδους απορριμμάτων, αισθητήρες παρακολουθούν τη στάθμη του περιεχομένου των κάδων και ενημερώνουν όταν αυτή ξεπεράσει ένα προκαθορισμένο επίπεδο.

• Ποιότητα Ζωής – Παρακολούθηση και πρόληψη
Επιπλέον ειδικοί αισθητήρες πραγματοποιούν αξιόπιστη καταγραφή δεδομένων ως προς την ποιότητα του αέρα βάσει των επιπέδων αερίων και μικροσωματιδίων, την ηχορύπανση και τον περιβαλλοντικό θόρυβο, καθώς και τη θερμοκρασία και υγρασία της ατμόσφαιρας.

• Διαχείριση Πόρων – Βέλτιστη χρήση και εξοικονόμηση
«Έξυπνοι» μετρητές επιτρέπουν την παρακολούθηση των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την ορθότερη χρήση των πόρων και την εξοικονόμηση ενέργειας.

Δίκτυο

Με βάση το πρωτόκολλο επικοινωνίας LoRa (Long Range), το οποίο χρησιμοποιεί ελεύθερες ζώνες ραδιοσυχνοτήτων υπό-gigahertz, δημιουργήθηκε ένα δημοτικό ιδιωτικό δίκτυο που εκπέμπει σε ελεύθερη συχνότητα, πάνω στο οποίο μπορούν να «κουμπώσουν» δεκάδες διασυνδεδεμένες συσκευές. Για τον σκοπό αυτό, τοποθετήθηκε μία κεραία στην οροφή του Δημαρχιακού Μεγάρου στην πλατεία Κοτζιά και μία ακόμη στον λόφο του Λυκαβηττού.

Τεχνολογίες Microsoft Azure και Διαχειριστική Πλατφόρμα

Το σύνολο των δεδομένων που συλλέγονται από τους αισθητήρες, τροφοδοτούνται σε ειδικά σχεδιασμένη διαχειριστική πλατφόρμα, η οποία χρησιμοποιεί Business Intelligence tools και τεχνολογίες Microsoft Azure. Με αυτόν τον τρόπο, το σύστημα επιτρέπει την ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο για τα δεδομένα που συλλέγουν οι αισθητήρες σε κάθε σημείο της πόλης, καθώς και την ανάλυσή τους για τον εντοπισμό των συμβάντων που χρήζουν επέμβασης. Επίσης, υποστηρίζει την παρουσίαση ιστορικών δεδομένων με διαδραστικό τρόπο, ενώ διαθέτει προηγμένες δυνατότητες προσαρμογής και επεκτασιμότητας σε μεγάλη κλίμακα.

Οι τεχνολογίες Microsoft Azure που ενσωματώνονται στην Urban Intelligence λύση της ATCOM και στο Project Αθηνά είναι οι εξής:

• Azure IoT Hub: Για την ασφαλή σύνδεση των αισθητήρων στο cloud και την παρακολούθησή τους

• Azure Functions: Για τη διασύνδεση υπηρεσιών και τη δημιουργία serverless εφαρμογών

• Azure SQL: Για την αποθήκευση δεδομένων, ώστε να είναι δυνατή η πρόσβαση σε αυτά οποιαδήποτε στιγμή και η εξαγωγή αναφορών, analytics και trends

• Azure IoT Edge: Για τη δημιουργία στατιστικών που δίνουν τη δυνατότητα ανταπόκρισης σε πραγματικό χρόνο – αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να γνωρίζουμε την ακριβή ενέργεια που χρειάζεται να πραγματοποιηθεί τη δεδομένη στιγμή στο κέντρο της πόλης.

Τι φέρνει η επόμενη μέρα

Η επέκταση του πιλοτικού Project Αθηνά σε ευρεία κλίμακα, θα αποτελέσει την ουσιαστική τομή στην πόλη της Αθήνας, ενσαρκώνοντας το όραμα της Microsoft και της ATCOM για τον Δήμο Αθηναίων. Στην επόμενη μέρα λοιπόν, η διασύνδεση της πλατφόρμας με κάθε αρμόδιο φορέα, θα επιτρέψει την πρόληψη, τον έξυπνο σχεδιασμό, αλλά και την παροχή λύσεων, με βάση πραγματικά δεδομένα.

Οι φορείς καθαριότητας θα μπορούν να προγραμματίζουν τη βέλτιστη διαδρομή των απορριμματοφόρων για τη συλλογή των απορριμμάτων από τους κάδους, με τρόπο αποτελεσματικό και με την ελάχιστη όχληση στους δρόμους της Αθήνας. Οι αρχές θα ενημερώνονται αυτόματα όταν υπάρχει παρεμπόδιση σε κάποια από τις διαβάσεις πεζών και ΑμεΑ και θα μπορούν να επεμβαίνουν έγκαιρα και στοχευμένα. Και ο Δήμος θα έχει στα χέρια του ένα χρήσιμο εργαλείο με πολυάριθμες δυνατότητες, για τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας ζωής των δημοτών της Αθήνας.

Όπως δημοσιεύθηκε στο Protagon.gr στις 7 Ιουλίου 2021.